کاشی و سرامیک جزو پرکاربردترین مصالح و متریال های ساختمانی هستند; که معمولاً از آنها به عنوان پوشش نهایی در دیوارهای داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. کاشی‌ها در ابعاد و طرح‌ها و انواع مختلفی تولید میشوند و می‌توان از آنها به عنوان عایق مناسبی برای رطوبت استفاده کرد. کاشی‌ها و سرامیک‌ها را معمولاً در مرحلۀ نازک کاری ساختمان‌ها انجام می‌دهند.
از کاشی و سرامیک از گذشته تا امروز استفاده‌های زیادی به عنوان دیوارپوش و کف پوش‌های سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه، گلخانه، حمام و… شده است. کاشی‌ها را می‌توان براساس استفاده شدن یا نشدن لعاب در ساختار آنها از یکدیگر متمایز کرد.
بعد از معرفی اجمالی کاشی و سرامیک، به بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو مصالح ساختمانی خواهیم پرداخت. در ادامه نیز به نکات مهمی که در زمان انتخاب و خرید باید به آنها توجه کنید اشاره خواهیم داشت.
کاشی چیست؟
کاشی به قطعه سنگ‌های مصنوعی می‌گویند که در ابعاد مختلفی تولید میشوند و معمولاً ضخامتشان بیشتر از چند میلی‌متر نیست. یک روی کاشی‌ها سطحی شیشه‌ای دارد و کاملاًّ صیقلی و صاف است. کاشی‌ها مصالحی سفالی و سرامیکی هستند که کاربردها و اهمیت زیادی در ساختمان‌سازی دارند; و از آنها برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین تأمین بهداشت و عایق رطوبتی استفاده می‌شود.
کاشی و سرامیک نوعی از مصالح هستند که معمولاً از خاک رس، شن و مواد معدنی ساخته میشوند. شکل کلی کاشی‌ها تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند; و در بازار مصالح ساختمانی ایران انواع کاشی‌های گرد، بیضی، مربعی و مستطیلی موجود هستند.
کاشی و سرامیک چه انواعی دارد؟
انواع مختلفی از کاشی و سرامیک در بازار موجود هستند که رایج‌ترین آنها عبارتند از:
کاشی‌های لعابی دیواری
فرآورده‌هایی سرامیکی هستند که از دانه‌های ظریف و متخلخل بلورین و معمولاً در حرارتی بالاتر از 1000 درجۀ سانتی گراد پخته میشوند. یک رویه این کاشی‌ها از لعاب پوشیده شده که در انواع براق، نیمه براق و مات تولید میشوند. از این کاشی‌ها اغلب برای پوشاندن دیوارهای دستشویی، آشپزخانه، حمام، مراکز بهداشتی و… که قابل شستشو هستند استفاده می‌شود.
کاشی‌های وینیلی آزبستی
این کاشی‌ها از رزین وینیلی ترموپلاستیک، مواد پایدار کننده و روان کننده و با افزودن رنگینه و مواد پر کنندۀ آزبستی تولید میشوند. این مواد در حالت گرم با یکدیگر مخلوط و به صورت ورقه‌هایی با ضخامت ۵/۱ الی ۳ میلی‌متر زیر فشار شدید پرس شکل داده میشوند. کاشی‌های آزبستی طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی دارند.
انواع کاشی و سرامیک : کاشی‌های آجر شیشه‌ای
این کاشی‌ها به نوعی از آجر‌ها گفته می‌شود که برای جلوگیری از عبور نور از فضاهای مختلف طراحی و تولید شده‌اند; و براساس نیاز و خواستۀ مشتریان در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف عرضه میشوند. فضای عمومی ساختمان‌ها معمولاً به نور زیادی نیاز دارند. اما استفاده از شیشه‌های سراسری به جای دیوارها در خانه به دلیل مقاوم نبودن شیشه در مقابل عوامل مختلف محیطی و داشتن قابلیت انتقال حرارت و صوت چندان مناسب نیست. آجرهای شیشه‌ای هم قابلیت انتقال نور را دارند و هم اغلب ویژگی‌های یک دیوار محکم و دارای استقامت آجری را نیز خواهند داشت.
کاشی‌های آسفالتی.
این کاشی‌ها از فیبرهای آزبستی و ترکیبی از چسبنده‌های قیری مخصوص مواد رنگی ساخته میشوند. البته ممکن است در بعضی مواقع با هدف افزایش تاب، پلی‌استایرین هم به این ترکیب افزوده شود. ضخامت این ورقه‌ها بین 3 تا 5 میلی متر خواهد بود. کاشی و سرامیک آسفالتی طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی دارد و می‌توانید آنها را روی زیرسازهای چوبی; بتن و آسفالت ماستیک نصب کنید. توجه داشته باشید که پیش از نصب کاشی و سرامیک حتماً باید سطح زیر آن را به صورت کامل تمیز و صاف کنید; در غیر این صورت کاشی‌ها دقیق و کامل نصب نمی‌شوند و بعد از مدت کوتاهی ترک خواهند خورد. کاشی‌های آسفالتی مقاومت زیادی در برابر آب دارند، اما تماس با اسیدهای آلی و حلال‌های نفتی آسیب‌های جدی به آنها خواهد رساند. بنابراین شما نمی‌توانید از این کاشی‌ها در ساختمان‌های صنعتی استفاده کنید.
انواع کاشی و سرامیک : کاشی‌های فیبر معدنی
این کاشی‌ها را معمولاً از پشم‌های معدنی می‌سازند. ممکن است این کاشی‌ها را به صورت سوراخ دار یا شکاف دار بسازند. با این کار کیفیت جذب صوت آنها نیز افزایش خواهد یافت. مصالح ساختمانی شکاف دار انرژی صوتی را از طریق ایجاد کردن اصطکاک بین حفره‌های ریز موجود در میان فیبرهای مستقل از هم، مستهلک می‌کنند. هر چه تعداد سوراخ‌ها و حفره‌ها در کاشی‌های فیبر معدنی افزایش پیدا کند; کاهش انرژی صوتی در محل را شاهد خواهیم بود. از این مصالح معمولاً در ساختمان‌های فرهنگی، صنعتی و مؤسسه‌های علمی استفاده می‌شود. زیرا در این بناها حداکثر نفوذ و رنگ‌پذیری مورد نظر است.
کاشی‌های سلولزی
این کاشی‌ها از قدیمی‌ترین و ارزان ترین نوع کاشی و سرامیک آکوستیک هستند و معمولاً از تفاله و الیاف نیشکر ساخته میشوند. کاشی فیبر نیشکر را اغلب به صورت سوراخ دار می‌سازند تا صدا بتواند به حفره‌هایی که بین الیاف آن وجود دارد برسد. با این کار میزان و کیفیت جذب صوت نیز در این مصالح افزایش خواهد یافت. بافت و ظاهر این کاشی‌ها تنوع زیادی دارد و با اینکه پیشروی آتش در آنها کند است، اما ضد حریق نیستند. همچنین در صورت جذب رطوبت، ابعاد آنها تغییر یافته و از میزان مقاومتشان نیز کاسته خواهد شد.
کاشی‌های چینی
این کاشی‌ها از ترکیب شدن خشت دانه ریز و مواد معدنی دیگر تولید میشوند. بدنۀ کاشی چینی بسیار متراکم است و همین ویژگی موجب می‌شود که در برابر رطوبت و ساییدگی مقاومت زیادی داشته باشد. به همین دلیل هم است که از میان انواع کاشی و سرامیک ، این کاشی‌ها محبوبیت و کاربردهای زیادی در صنایع ساختمانی دارند.
کاشی‌های موزائیکی
به هر نوع از انواع کاشی که در اندازۀ مربع‌های 5 سانتی متری یا کوچک‌تر از آن و از خاک پرسلانی ریزدانه یا شیشه ساخته شده باشند، کاشی موزائیکی گفته می‌شود. این کاشی‌ها مقاومت نسبتاً زیادی در برابر جذب آب، ضربه، رنگ پذیری، ساییدگی و ضربه‌های مختلف دارند. به همین دلیل هم می‌توانید از آنها با خیالی آسوده برای پوشاندن سطوح مختلف و متنوع استفاده کنید.
کاشی سرامیکی چیست؟
حتماً نام کاشی سرامیکی به گوشتان خورده است، اما شاید ندانید دقیقاً منظور از آن چیست و به چه کاشی‌هایی گفته می‌شود. کاشی سرامیکی یکی از مهم‌ترین محصولات و مصالح در صنعت‌های ساختمانی است و از آن به عنوان پوشش دیوارها و فضاهای مختلف استفاده می‌شود. این مصالح علاوه بر زیبا کردن ظاهری محیط، از نفوذ رطوبت به آن نیز جلوگیری می‌کنند و از این طریق بهداشت محیط را تأمین خواهند کرد. کاشی‌های سرامیکی در طرح‌ها و رنگ‌های بسیار مختلف و متنوعی تولید میشوند. این کاشی‌ها براساس معیارهای مختلف به دسته‌ها و گروه‌های مختلفی تقسیم میشوند که در ادامه به آنها اشاره شده است.
معیارهای دسته‌بندی انواع کاشی‌های سرامیکی
این کاشی‌ها براساس ظاهر، رنگ، محل استفاده و نصب، لعاب، میزان تخلخل و نوع پختشان به گروه‌ها و انواع مختلفی تقسیم میشوند.
رنگ و ظاهر کاشی و سرامیک
بدنه‌های تیره یا قرمز پخت
بدنه‌های روشن و سفید
محل استفاده و نصب
به عنوان پوشش دیوار
به عنوان پوشش کف
میزان تخلخل کاشی و سرامیک
- محصولات متخلخل که میزان جذب آب در آنها بعد از پخت حدود 10 درصد بیشتر است.
- محصولات زجاجی، که در دو نوع لعاب دار و بدون لعاب تولید میشوند. میزان جذب آب در این کاشی‌ها بعد از پخت کمتر از 6 درصد خواهد بود. از کاشی‌های زجاجی معمولاً به عنوان کف پوش‌های داخل و خارج از ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
میزان و نوع لعاب
کاشی و سرامیک به طور کلی در دو نوع لعاب دار و بدون لعاب تولید می‌شود.
تفاوت کاشی و سرامیک در چیست؟
امروزه کارخانه‌ها و مراکز تولیدی زیادی در سراسر کشور اقدام به تولید کاشی و سرامیک کرده‌اند. به همین دلیل هم هست که تنوع این محصولات در بازار بسیار زیاد است و برای هر سلیقه و نیازی محصولی خاص وجود دارد. کاشی و سرامیک معمولاً دو نوع از مصالح ساختمانی هستند که ما نامشان را معمولاً همراه هم می‌شنویم. اما این دو تفاوت‌هایی ساختاری نیز با یکدیگر دارند که شناخت آنها بسیار مهم و ضروری است. در ادامه به تفاوت‌های مهم کاشی و سرامیک با یکدیگر می‌پردازیم.
اجزای تشکیل دهندۀ کاشی
کاشی‌ها از دو بخش سفالی و لعاب ساخته میشوند. بخش سفالی درواقع به منزلۀ استخوان بندی کاشی و بخش لعابی روکش آن است. اگر لعاب کاشی از جنس سرامیک باشد به کاشی مربوطه سرامیک یا سرامیکی می‌گویند.